Trietanolamin

Şablon:Məlumat qutusu

Trietanolamin (OH-CH₂CH₂)₃N – rəngsiz mayedir, suda bütün nisbətlərdə həll olur, zəif əsasdır.

Alınması

Trietanolamin sənayedə etilenin ammonyaka birləşməsindən alınır:

$\mathrm{𝟥}\mathsf{(}𝖢{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{+}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\to }\mathsf{(}𝖧𝖮𝖢{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖢{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟥}}𝖭$

Fiziki xassələri

Trietanolamin – rəngsiz, özlü mayedir, aminlərin iyinə bənzər xüsusi iyə malikdir, suda qeyri-məhdud miqdarda həll olur, etanolda, benzolda, xloroformda yaxşı həll olur, doymuş karbohidrogenlərdə pis həll olur.

Tətbiqi

Trietanolamin turş qazlar üçün absorbent, korroziyaya qarşı inhibitor, soyuducu mayelərin hazırlanmasında, ətriyyatlarda, sement istehsalında köməkçi material, üzvi sintezdə xammal kimi istifadə olunur. Kauçuk üçün istifadə olunan yumşaldıcıların tərkibinə daxil edilir. Trietanolaminin yuxarı yağ turşuları ilə duzları yuyucu maddələr, emulqatorlar, üzvi sintezdə xammal kimi istifadə olunur. Trietanolamin trietanolamintrinitratın (azotluiprit) sinezi üçün ilkin maddədir. Trietanolamin həmçinin epoksid qatranlarında və daxilə nüfuzedici kompoundlarda bərkidici qismində geniş istifadə olunur. Bu çür kampaundları sadə nümunə kimi D-61a göstərmək olar. Belə ki, onun tərkibində ЭД-20 və trietanolaminin kütlə miqdarı müvafiq olaraq 100:15 təşkil edir.

Mənbə

• Химическая энциклопедия / Редкол.: Зефиров Н.С. и др.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5 (Три-Ятр). — 783 с. — ISBN 5-85270-310-9.