Molibden (V) xlorid

Molibden (V) xlorid kimyəvi formulu MoCl₅ olan qeyri-üzvi birləşmədir, molibden və xlorid turşusunun duzudur.

Fiziki xassələri

Molibden (V) xlorid monoklinik sinqoniyanın qara hiqroskopik kristallarını əmələ gətirir, fəza qrupu C 2/m. Dietil efirində, spirtlərdə, tetraxlormetanda, xloroformda, dixloretanda həll olunur.

Alınması

• Toz şəklində olan molibdenin və xlorun reaksiyası nəticəsində almaq olar:

$\mathrm{𝟤}𝖬𝗈\mathsf{+}\mathrm{𝟧}𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}\stackrel{400-500^{o}C}{\to }\mathrm{𝟤}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}$

• Teraxlormetanın molibden (V) oksidin reaksiyası nəticəsində:

$\mathrm{𝟤}𝖬𝗈{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟥}𝖢𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟦}}\stackrel{240^{o}C}{\to }\mathrm{𝟤}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟥}𝖢{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}$

Kimyəvi xassələri

• Yüksək temperaturda qızıdırıldıqda atmosferdə parçalamır:

$𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\stackrel{>268^{o}C}{\to }𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}$

NO_2\uparrow + 5HCl\uparrow }</math>

• Hava rütubəti ilə reaksiya daxil olur:

$𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\stackrel{}{\to }𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟥}}𝖮\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖢𝗅$

• Su ilə reaksiyası:

$\mathrm{𝟤}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\stackrel{}{\to }𝖬𝗈𝖮\mathsf{(}𝖮𝖧{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\downarrow }\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{[}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}𝖮\mathsf{]}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}𝖧𝖢𝗅$

• İsti qatı nitrat turşusu ilə reaksiyası:

• Qatı qəlivələrlə reaksiyası:

• ::$𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}𝖭𝖺𝖮𝖧\stackrel{}{\to }𝖬𝗈𝖮\mathsf{(}𝖮𝖧{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\downarrow }\mathsf{+}\mathrm{𝟧}𝖭𝖺𝖢𝗅\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

• Qızdırdıqda hava ilə oksidləşir:

• ::$\mathrm{𝟤}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\stackrel{200^{o}C}{\to }\mathrm{𝟤}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟦}}𝖮\mathsf{+}𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}$

• Hidrogenlə 900 °C-də molibdenə və 250 °C-də molibden (III) xloridə qədər reduksiya olunur:

$\mathrm{𝟤}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}\stackrel{900^{o}C}{\to }\mathrm{𝟤}𝖬𝗈\mathsf{+}\mathrm{𝟣}\mathrm{𝟢}𝖧𝖢𝗅$

$𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}\stackrel{250^{o}C}{\to }𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖢𝗅$

• Natrium sulfid ilə molibden disulfidə qədər reduksiya olunur:

• ::$\mathrm{𝟤}𝖬𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟧}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲\stackrel{}{\to }\mathrm{𝟤}𝖬𝗈{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟣}\mathrm{𝟢}𝖭𝖺𝖢𝗅\mathsf{+}𝖲$

Tətbiqi

Molibden (V) xlorid molibden tozlarının hazırlanmasinda, qeyri-metal səthlərə molibden örtüyünün tətbiqində istifadə olunur.

İstinadlar

1. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
2. Неорганическая химия / под ред. Ю.Д. Третьякова. — М.: Академия, 2007. — Т. 3. — 352 с.
3. Г. Реми. Курс неорганической химии. Изд. Мир, 1974, Т 2.