Marjinal paylama
Marjinal paylama (Şablon:Dil-en) — statistikada, bir çoxölçülü ehtimal paylamasında dəyişənlərdən yalnız birinin (və ya bir neçəsinin) paylanmasını müəyyən edir.[1] Bu, digər dəyişənlərin paylanmasını nəzərə almadan, yalnız maraqlandığımız dəyişənlə bağlı məlumatları təqdim edir. Marjinal paylama, əsasən, verilənlərin proyeksiyasını və ya ümumiləşdirilməsini ifadə edir.[2]
Marjinal paylamanın riyazi izahı
Tutaq ki, və adlı iki dəyişəni olan birgə (Şablon:Dil-en) paylamamız var və onların birgə sıxlıq funksiyası ilə verilir.[3]
Diskret halda:[4]
Marjinal paylama tapmaq üçün birgə paylamada digər dəyişəni toplamaq (summa almaq) lazımdır:
Bu proses digər dəyişənlərin təsirini nəzərə almadan maraqlandığımız dəyişənin paylanmasını müəyyən edir.
Marjinal paylamanın praktiki nümunələri
Nümunə 1 (Diskret):
Tutaq ki, iki dəyişən subyekt var:[5] (müştərinin yaşı) və (məhsul alış sayı). Onların birgə ehtimal cədvəli belədir:
| X∖Y | Y=1 | Y=2 | Y=3 |
|---|---|---|---|
| X=20 | 0.1 | 0.05 | 0.05 |
| X=30 | 0.2 | 0.1 | 0.1 |
| X=40 | 0.15 | 0.1 | 0.15 |
Marjinal paylama üçün:
- 𝑃𝑋(𝑥=20)=0.1+0.05+0.05=0.2
- 𝑃𝑋(𝑥=30)=0.2+0.1+0.1=0.4
- 𝑃𝑋(𝑥=40)=0.15+0.1+0.15=0.4
