Teylor teoremi

testwiki saytından
imported>C Mirəli2001 (vikiləşdirmə) tərəfindən edilmiş 21:45, 7 mart 2024 tarixli redaktə
(fərq) ← Əvvəlki versiya | Son versiya (fərq) | Sonrakı versiya → (fərq)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Teylor teoremiriyaziyyatda törəməsi bilinən bir funksiyaya bir nöqtə ətrafında, əmsalları sadəcə funksiyanın o nöqtədəki törəməsinə bağlı olan polinom şəklində ardıcıllıq əmələ gətirən nəticədir. Teorem yaxınlaşdırma hesablamalarındakı xəta payına baxmayaraq, dəqiq nəticələr də verə bilir. Bruk Teylor adlı riyaziyyatçının 1712-ci ildə etdiyi çalışmaları səbəbilə adı bu şəkildə adlanan teoremin həqiqətdə bundan 41 il əvvəl (1671-ci ildə) Ceyms Qreqori (James Gregory) tərəfindən kəşf edildiyi bilinir.

Teorem

Əgər f(x) hər hansı a nöqtəsinin özü və onun müəyyən ətrafında (n+1)-ci tərtibə qədər törəməsi olan funksiyadırsa, x isə göstərilən ətrafdan olan x=a istənilən nöqtədirsə, onda ax nöqtələri arasında elə c nöqtəsi var ki,

f(x)=f(a)+f(a)1!(xa)+f(a)2!(xa)2+........+f(n)(a)n!(xa)n+f(n+1)(c)n+1!(xa)n+1

Mənşə ətrafında y=ex eksponent funksiyası (bütöv qırmızı xətt) və qarşılığı olan dördüncü dərəcədən Teylor polinomu (parçalı yaşıl xətt)

Həmçinin bax

Şablon:Riyaziyyat-qaralama