Xlorbenzol

Şablon:Vikiləşdirmək Şablon:Mənbə azlığı Şablon:Məlumat qutusu Xlorbenzol (fenilxlorid) – kimyəvi formulu C₆H₅Cl

Fiziki xassələri

Xlorbenzol — xarakterik bir qoxusu olan rəngsiz, yanıcı mayedir.

Alınması

Xlorbenzol 1851-ci ildə fenolun fosfor pentaxlorid ilə keçən reaksiya zamanı alınıb. Laboratoriya şəraitində xlorbenzolun alınması bu reaksiya ilə alınır. Sənayedə, xlorobenzolu dəmir halqalarla doldurulmuş sütun reaktorlarında 80–85 °C-də benzolun xlorlaşma reaksiyası zamanı almaq olar:

Kimyəvi xassələri

Vürs – Vitiq reaksiyası.

${𝖢}_{\mathrm{𝟨}}{𝖧}_{\mathrm{𝟧}}𝖢𝗅\mathsf{+}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{\to }{𝖢}_{\mathrm{𝟨}}{𝖧}_{\mathrm{𝟧}}𝖮𝖧\mathsf{+}𝖭𝖺𝖢𝗅$

Tətbiqi

Xlorobenzol vacib bir üzvi həlledicidir, həmçinin üzvi sintezdə istifadə olunur, məsələn, pestisidlərin sintezində istifadə olunur. Fenol istehsalında da istifadə olunur.

${𝖢}_{\mathrm{𝟨}}{𝖧}_{\mathrm{𝟧}}𝖢𝗅\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖮𝖧\stackrel{{}^{o}t,p}{\to }{𝖢}_{\mathrm{𝟨}}{𝖧}_{\mathrm{𝟧}}𝖮𝖭𝖺\mathsf{+}𝖭𝖺𝖢𝗅\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

${𝖢}_{\mathrm{𝟨}}{𝖧}_{\mathrm{𝟧}}𝖮𝖭𝖺\mathsf{+}𝖧𝖢𝗅\mathsf{\to }{𝖢}_{\mathrm{𝟨}}{𝖧}_{\mathrm{𝟧}}𝖮𝖧\mathsf{+}𝖭𝖺𝖢𝗅$

Xlorobenzol həmçinin dixlorbenzolların və bəzi boyaların istehsalında ara məhsuldur.

Toksikliyi

Xlorobenzol az zəhərli bir maddədir, amma nəfəs borusuna düşdükdə insana pis təsir edə bilər, ÖD 50 2900 mq / kq təşkil edir.

Mənbə

1. Рабинович В. А., Хавин З. Я. "Краткий химический справочник" Л.: Химия, 1977 стр. 193
2. Химическая энциклопедия / Редкол.: Зефиров Н. С. и др.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5–783 с