Solou modeli üçün mənbəyə bax

[[Fayl:Robert Solow by Olaf Storbeck.jpg|thumb|250px|[[Robert Solou|Robert Merton Solou]] — amerikalı iqtisadçı, Solou modelinin müəllifi]]
'''Solou modeli''' (''Solou — Svon modeli '', {{dil-en|Solow model}}) — ekzogen qənaət dərəcəsinə və neoklassik istehsal funksiyasına əsaslanan ekzogen iqtisadi artım modeli{{sfn|Аджемоглу|2018|с=36}}{{sfn|Palgrave (Uzawa)|2018|с=8886—8887}}.

Solou modeli iqtisadi artımın bütün müasir modelləri üçün başlanğıc nöqtəsi hesab olunur və o, kapitalın dəyişmə sürətinin təhlili üçün lazımi riyazi əsas verir. Model bütün makroiqtisadi nəzəriyyələrə təsir göstərmişdir{{sfn|Нуреев|2008|с=120}}.

1956-cı ildə Robert Solou və Trevor Svon tərəfindən eyni vaxtda və müstəqil olaraq hazırlanmışdır.

Modelin çatışmazlıqlarından biri əmanət normasının ekzogen xarakter daşımasıdır, yəni modeldə istehlakçıların optimallaşdırıcı davranışı nəzərə alınmır (bu davranışı nəzərə alan model iqtisadi artımın neoklassik modeli adlanır). Model həm də inkişaf etməkdə olan ölkələrdə faiz dərəcəsinin qeyri-real qiymətləndirilməsinə gətirib çıxarır{{sfn|Solow|1956}}.

Solou modelinin meydana çıxmasından əvvəl iqtisadi artımı öyrənmək üçün ən çox yayılmış vasitə Harrod-Domar modeli idi. O, Keynsçi fərziyyələrə əsaslanırdı, yalnız makro səviyyəli məlumatlara (məcmu tələb, məcmu təklif və s.), fərdi istehlakçının və ya ayrı-ayrı firmanın mikrosəviyyəsinə məhəl qoymadan fəaliyyət göstərirdi və iqtisadi artımın mümkün mənfi{{sfn|Swan|1956}} nəticələrinə diqqət yetirirdi. xüsusilə işsizliklə bağlı. Həmçinin, modelin zəif tərəfləri Leontiyev istehsal funksiyasından istifadə etdiyi üçün resursların bir-birini əvəz edə bilməməsi və dinamik tarazlığın qeyri-sabitliyi idi. Neoklassik nəzəriyyəyə mikro səviyyədə neoklassik əsaslara əsaslanan və iqtisadi artım mexanizmini nümayiş etdirən öz modeli lazım idi və Solou modeli bu istiqamətdə ilk addım idi{{sfn|Solow R.|1957}}.

== Arxa fon ==
Solou-Svon modeli 1946-cı ildə yaradılmış [[Harrod–Domar modeli]]nin davamı kimi inkişaf etdirilmişdir. Bu model yalnız kapitalın iqtisadi artıma təsir etdiyini iddia edən məhdudlaşdırıcı fərziyyəni aradan qaldırdı (əgər kifayət qədər əmək mövcuddursa, kapital tam istifadə edilə bilər).<ref name="Solow1956">{{Cite journal | last1 = Solow | first1 = Robert M. | author-link1 =  | title = A contribution to the theory of economic growth | journal = [[Quarterly Journal of Economics]] | volume = 70 | issue = 1 | pages = 65–94 | doi = 10.2307/1884513 | date = February 1956 | jstor = 1884513 | url = http://rcin.org.pl/Content/39010 | hdl = 10338.dmlcz/143862 | hdl-access = free }} [http://piketty.pse.ens.fr/files/Solow1956.pdf Pdf.] {{Wayback|url=http://piketty.pse.ens.fr/files/Solow1956.pdf |date=20160911225948 }}</ref><ref name="Swan1956">{{cite journal |last=Swan |first=Trevor W. | author-link1 = |date = November 1956 |title=Economic growth and capital accumulation |journal=Economic Record |volume=32 |issue=2 |pages=334–361 |doi= 10.1111/j.1475-4932.1956.tb00434.x }}</ref>Modelin əhəmiyyətli töhfələri 1956-cı ildə Robert Solou və Trevor Svon tərəfindən müstəqil şəkildə hazırlanan nisbətən sadə artım modellərindən qaynaqlanır. Solou modeli ABŞ-ın iqtisadi artımına dair mövcud məlumatlara uyğun gəlirdi və müəyyən uğur qazandı. 1987-ci ildə Solou iqtisadi artım sahəsindəki tədqiqatlarına görə Nobel mükafatına layiq görüldü.

Bu gün iqtisadçılar Solou artım mənbələri üzrə hesablamalarından istifadə edərək, texnoloji dəyişikliklərin, kapitalın və əməyin iqtisadi artıma ayrı-ayrılıqda təsirini təxmin edirlər.<ref>{{Cite journal | last1 = Solow | first1 = Robert M. | author-link1 =  |year=1957 |title=Technical change and the aggregate production function |journal=Review of Economics and Statistics |volume=39 |issue=3 |pages=312–320 |doi=10.2307/1926047 |jstor= 1926047 }} [http://faculty.georgetown.edu/mh5/class/econ489/Solow-Growth-Accounting.pdf Pdf.] {{Wayback|url=http://faculty.georgetown.edu/mh5/class/econ489/Solow-Growth-Accounting.pdf |date=20190214075349 }}</ref>

Solou modeli iqtisadi artımı izah etmək üçün ən geniş istifadə olunan modellərdən biridir. Əsas ideyası budur ki, ümumi faktor məhsuldarlığındakı (TFP) dəyişikliklər ölkənin həyat səviyyəsinin sonsuz artmasına gətirib çıxara bilər.<ref name="framework">{{Cite journal | last1 = Haines | first1 = Joel D. | last2 = Sharif | first2 = Nawaz M. | title = A framework for managing the sophistication of the components of technology for global competition | journal = Competitiveness Review | volume = 16 | issue = 2 | pages = 106–121 | doi = 10.1108/cr.2006.16.2.106 | year = 2006 }}</ref>

== Model təsviri ==
=== Modelin əsas fərziyyələri ===
Model qapalı iqtisadiyyatı nəzərdə tutur. Firmalar öz mənfəətlərini maksimuma çatdırırlar. Firmalar mükəmməl rəqabət şəraitində fəaliyyət göstərirlər. Yalnız bir məhsul <math>Y</math> istehsal olunur, həm istehlak <math>C</math>, həm də investisiya <math>I</math> üçün istifadə olunur. Texnoloji tərəqqinin sürətləri <math>g</math>, əhalinin artımı <math>n</math> və kapitalın getmə sürəti <math>\delta</math> sabitdir və ekzogen şəkildə verilir. Qənaət dərəcəsi <math>s</math> də ekzogen olaraq təyin edilir{{sfn|Ромер Д.|2014|c=26}}. Modeldə [[fiskal siyasət]] (dövlət xərcləri və vergilər) yoxdur. Zaman <math>t</math> davamlı olaraq dəyişir{{sfn|Solow|1956}}{{sfn|Palgrave (Uzawa)|2018|с=8886—8887}}.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |last=Agénor |first=Pierre-Richard |chapter=Growth and Technological Progress: The Solow–Swan Model |title=The Economics of Adjustment and Growth |url=https://archive.org/details/economicsofadjus0000agen_d0t7_2ndedi |location=Cambridge |publisher=Harvard University Press |year=2004 |edition=Second |isbn=978-0-674-01578-4 |pages=[https://archive.org/details/economicsofadjus0000agen_d0t7_2ndedi/page/n460 439]–462 }}
* {{cite book |first1=Robert J. |last1=Barro |author-link1=|first2=Xavier |author-link2=|last2=Sala-i-Martin |chapter=Growth Models with Exogenous Saving Rates |title=Economic Growth |location=New York |publisher=McGraw-Hill |year=2004 |edition=Second |isbn=978-0-262-02553-9 |chapter-url={{Google books |plainurl=yes |id=jD3ASoSQJ-AC |page=23 }} |pages=23–84 }}
* {{cite book |last1=Burmeister |first1=Edwin |last2=Dobell |first2=A. Rodney |chapter=One-Sector Growth Models |pages=20–64 |title=Mathematical Theories of Economic Growth |location=New York |publisher=Macmillan |year=1970 }}
* {{cite book |last1=Dornbusch |first1=Rüdiger |author-link= |last2=Fischer |first2=Stanley |author2-link=|last3=Startz |first3=Richard |chapter=Growth Theory: The Neoclassical Model |pages=[https://archive.org/details/macroeconomiabed00dorn/page/n62 61]–75 |title=Macroeconomics |url=https://archive.org/details/macroeconomiabed00dorn |url-access=limited |location=New York |publisher=McGraw-Hill Irwin |edition=Ninth |year=2004 |isbn=978-0-07-282340-0 }}
* {{cite book |last=Farmer |first=Roger E. A. |chapter=Neoclassical Growth Theory |title=Macroeconomics |location=Cincinnati |publisher=South-Western |year=1999 |edition=Second |isbn=978-0-324-12058-5 |pages=333–355 }}
* {{cite book |last1=Ferguson, Brian S. |last2=Lim |first2=G. C. |title=Introduction to Dynamic Economic Models |location=Manchester |publisher=Manchester University Press |year=1998 |isbn=978-0-7190-4996-5 |url={{Google books |plainurl=yes |id=U-LtAAAAMAAJ |page=42 }} |pages=42–48 }}
* {{cite book |last=Gandolfo |first=Giancarlo |chapter=The Neoclassical Growth Model |pages=175–189 |title=Economic Dynamics |location=Berlin |publisher=Springer |edition=Third |year=1996 |chapter-url={{Google books |plainurl=yes |id=ZMwXi67nhHQC |page=175 }} |isbn=978-3-540-60988-9 }}
* {{cite journal |last=Halsmayer |first=Verena |title=From Exploratory Modeling to Technical Expertise: Solow's Growth Model as a Multipurpose Design |journal=History of Political Economy | volume=46 | issue=Supplement 1, ''MIT and the Transformation of American Economics'' | pages=229–251 | date=2014 | url=https://www.academia.edu/9499650 |access-date=2017-11-29 | doi=10.1215/00182702-2716181}}
* {{cite book |last=Intriligator |first=Michael D. |title=Mathematical Optimalization and Economic Theory |location=Englewood Cliffs |publisher=Prentice-Hall |year=1971 |isbn=978-0-13-561753-3 |url={{Google books |plainurl=yes |id=Iypw7ghio44C |page=398 }} |pages=398–416 }}
* van Rijckeghem Willy (1963) : The Structure of Some Macro-Economic Growth Models : a Comparison. Weltwirtschaftliches Archiv volume 91 pp.&nbsp;84–100

== Xarici keçidlər ==
* [https://sites.google.com/site/economicurtis/a-course-in-intermediate-macroeconomics/solow-growth-model-videos Solow Model Videos - 20+ videos walking through derivation of the Solow Growth Model's Conclusions]
* [https://www.youtube.com/watch?v=LQR7rO-I96A Video explanation] by Marginal Revolution University
* [https://www.econgraphs.org/graphs/macro/growth/solow?textbook=varian Java applet where you can experiment with parameters and learn about Solow model]
* [http://demonstrations.wolfram.com/SolowGrowthModel/ Solow Growth Model] by Fiona Maclachlan, The Wolfram Demonstrations Project.
* [http://www.pitt.edu/~mgahagan/Solow.htm A step-by-step explanation of how to understand the Solow Model]
* [http://www.econ.umn.edu/~vr0j/econ10205/lectures/grow5_solow.pdf Professor José-Víctor Ríos-Rull's course at University of Minnesota]

{{İqtisadiyyat mövzularda}}
{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:İqtisadi modellər]]